Een pilletje tegen de angst, is dat wel verstandig?

Veel mensen denken er goed aan te doen door naar de dierenarts te gaan en hun angstige hond een pilletje te geven tegen vuurwerkangst. Maar een deel van deze pillen heeft niet het gewenste effect. Na het innemen van zo’n pil lijkt de hond rustiger te worden, het dier rilt niet meer en men ziet geen angstig gedrag meer, hierdoor denken de hondenbezitters dat het werkt. Maar in werkelijkheid is de hond nog steeds doodsbang voor vuurwerk, door de spierverslappers in de pil kan de hond zich niet meer uiten. Uit onderzoek blijkt dat verschillende pillen die dierenartsen bij vuurwerkangst voorschrijven de stof acepromazine bevat, het vermoeden bestaat dat deze stof niet alleen spierverslappend is, maar de geluidsgevoeligheid juist vergroot. Deze pillen werken dan ook bijzonder dieronvriendelijk. Weiger pillen met de stof acepromazine dan ook altijd. Voorbeelden van deze pillen zijn: Vétranquil en Tranquigel, GEBRUIK DEZE PILLEN DUS NIET!

Pillen tegen vuurwerkangst kunnen ook andere ongewenste bijwerkingen hebben. Een pil tegen vuurwerkangst lijkt het meest voor de hand liggend, maar is niet altijd de beste oplossing.

Indien het toch gewenst is haal dan de juistemedicatie bij uw dierenarts zoals b.v. valium.

Andere oplossingen.

De beste oplossing is de hond te leren dat vuurwerk en andere geluiden niet iets is om angstig voor te zijn, maar dat leert men de hond niet van de ene op de andere dag. Afhankelijk van de hond en de mate van angst kan dit maanden duren voordat de hond door middel van trainingen aan harde geluiden gewend is. Vaak is men al te laat om de hond er aan te leren wennen. Bij vuurwerkangst is het dan ook verstandig al vroeg in de herfst te beginnen met vuurwerktraining. Wanneer men dit jaar te laat is, is het verstandig te overwegen om volgend jaar op tijd te beginnen met die trainingen. Dit kan men doen samen met een kynologisch gedragstherapeut of op een hondenschool, maar men kan het zelf ook proberen met een speciaal daarvoor bestemde CD. Eerder plaatste ik hier al een artikel over systematische desensitisatie en counterconditionering, deze therapieën zijn het meest geschikt voor deze fobieën.

Een alternatief voor medicijnen tegen vuurwerkangst is het zogenaamde Thundershirt. Dit is een soort jasje die druk op de borstkas van de hond uitoefent, wat weer een kalmerend effect heeft. Ter ondersteuning grijpt men soms naar homeopathische middelen of Bachbloesem, maar bedenk wel dat het nog nooit wetenschappelijk is bewezen dat het werkt. Wilt u deze middelen wel gebruiken, gebruik het alleen als ondersteuning (dat geldt trouwens ook voor andere medicijnen). Trainingen en therapieën werken meestal beter dan deze middelen.

Natuurlijk spreekt het voor zich dat men met de hond uit de buurt blijft van vuurwerk wanneer men met de hond gaat wandelen. Houd honden altijd aangelijnd in de periode wanneer er vuurwerk afgestoken wordt, door angst kunnen honden in paniek wegrennen, de periode voor oud en nieuw staat bekend als de tijd dat er veel dieren vermist worden. Houd er rekening mee dat de dagen voor kerst al af en toe vuurwerk wordt afgestoken. Ook moet men voorzichtig zijn met honden die niet bang zijn voor vuurwerk, deze kunnen achter aangestoken vuurwerk aan gaan rennen en het zelfs apporteren.

Uw hond negeren bij angst of juist steunen?

Er werd altijd beweerd dat wanneer je de hond gaat troosten voor angstgedrag, dat je dan het angstgedrag beloont, dus dat door het troosten het angstige gedrag juist wordt versterkt. Gedragsbiologen hebben hier onderzoek naar gedaan.

De conclusie luidt als volgt:

Wanneer men een hond ergens van schrikt en de hond wordt vervolgens genegeerd zodat hij het zelf moet uitzoeken, duurt het veel langer voordat de hond van zijn schrikreactie is hersteld. De angst of stress wordt verminderd wanneer de eigenaar de hond steunt door dicht tegen de hond aan te gaan staan, bij de hond gaat zitten of als de eigenaar toestaat dat de hond uit zichzelf tegen hem aan gaat liggen. Het angstgevoel neemt bij de hond nog sneller af als de eigenaar de hond troost door hem aan te halen of toe te spreken. Bij het troosten is er wel een kans dat de hond daar later misbruik van gaat maken door angstgedrag te vertonen terwijl hij geen angst heeft, dit als poging om aandacht te krijgen omdat hij het fijn vindt om aangehaald te worden. Dit laatste is onbelangrijk als de hond extreme angst heeft, op dat moment kan men beter zorgen dat men de angst probeert te verminderen.

Waarom steunen en steunen wel mag

Iedereen weet dat als men gedrag beloont, de hond dit gedrag dan eerder zal herhalen. Hiervan wordt vooral gebruik gemaakt bij positieve training waarbij men het gewenste gedrag beloont. Maar ook ongewenst gedrag zal zich herhalen als dit, al dan niet bedoeld, beloond wordt. Dit is ook de reden dat men als advies gaf de hond te negeren bij angstgedrag, want men dacht dat de hond het troosten als beloning ervoer op zijn eigen angstgedrag. Men dacht dus dat de hond zijn angstgedrag hierdoor juist zou herhalen. Bij deze veronderstelling zag men over het hoofd dat de oorzaak van het gedrag angst is, en angst zelf is geen gedrag maar een emotie. De hond reageert op bepaalde prikkels (bijvoorbeeld vuurwerk) omdat hij er bang voor is, uit angst, niet omdat dit gedrag hem is aangeleerd d.m.v. beloningen. Angstgedrag is dus geen angst, maar gedrag dat veroorzaakt wordt door angst. Het gedrag kan men belonen, de emotie niet.

Associatie leren

Bij sommige therapieën leert men een hond dingen die hij niet prettig vindt te associëren met leuke dingen, zodat wat hij in eerste instantie niet leuk vond juist wel leuk gaat vinden omdat er een beloning in het verschiet ligt. Een hond die het bijvoorbeeld niet fijn vindt om geborsteld te worden, krijgt telkens tijdens het borstelen iets lekkers. Op den duur zou hij het borstelen juist leuker gaan vinden omdat hij weet dat hij dan mogelijk iets lekkers krijgt. Zoals ik eerder hier al schreef is uit onderzoek gebleken dat wanneer men de hond steunt en troost de stress minder wordt, een goede reden om dit dan ook te doen omdat zijn (angstig) gedrag het gevolg is van emoties. Deze emoties zijn weer opgewekt door omgevingsprikkels (bijvoorbeeld knallen). Wanneer een hond door het steunen en troosten van de eigenaar minder emotioneel wordt, zal zijn angstgedrag waarschijnlijk ook reduceren. De hond zal het troosten ook als een beloning ervaren en dit koppelen aan het geknal, waardoor hij op den duur dat geknal als minder erg zou gaan ervaren. De hond zal op den duur leren dat geknal juist iets aangenaams op kan leveren, namelijk heerlijke aandacht van zijn eigenaar, aandacht waarop een hond meestal wel gesteld is. Wanneer men de hond ook nog beloont op het moment dat hij niet reageert op het geknal zal het angstgedrag nog sneller afnemen.

Hoe u het beste kunt handelen bij een angstige hond

-U mag de hond nooit straffen voor zijn angstig gedrag. Voor de hond is dit al een stressvolle en angstige situatie en straf zou dat alleen maar verergeren.

-Blijf vooral zelf rustig, wanneer u zelf gestrest gaat reageren op het gedrag van de hond, zal de hond juist nerveuzer worden.

-Negeer het gedrag van de hond niet, met negeren los je niets op. Wanneer men een hond die steun bij je zoekt negeert, dan raakt hij alleen nog maar meer in verwarring, zijn angsten negeren schaadt de vertrouwensband tussen baas en hond. Bovendien zal een angstige hond in paniek eerder geneigd zijn om te vluchten. Een angstige hond mag men best geruststellen, honden die weten dat zij steun kunnen krijgen van hun eigenaar zullen in plaats van vluchten eerder geneigd zijn naar de eigenaar toe te gaan.

U kunt de hond steunen door de hand op zijn schoft te leggen en kalm tegen hem te praten. Probeer verder wel zo normaal mogelijk te doen, net of er niets bijzonders aan de hand is. Reageer absoluut niet overdreven.

-Wees voorzichtig met het gebruik van oordopjes of iets dergelijks, dit kan tot schade leiden aan het gevoelige oor. In ieder geval mag men deze niet te lang in laten zitten.

Hieronder volgen praktische tips die u kunt uitvoeren zodat uw huisdier minder angst heeft voor vuurwerk:

• Leg uw hond op een comfortabele plek zo ver mogelijk van ramen of deuren, het liefst in een ruimte die geen ramen of deuren naar buiten heeft zodat het lawaai beperkt blijft.
• Wanneer een hond zich verschuilt, bijvoorbeeld onder de kast, probeer hem daar niet te dwingen weg te gaan.
• Sluit alle ramen en deuren zodat het lawaai gedempt wordt, sluit ook de gordijnen e.d. zodat uw hond het vuurwerk ook niet kan zien.
• Zorg voor vertrouwde geluiden in huis, zet de tv aan of draai (rustgevende) muziek. Pas wel op dat er geen vuurwerk op tv uitgezonden wordt.
• Laat uw hond niet alleen tijdens het vuurwerk. Zorg dat er een vertrouwd persoon bij hem is die een steun voor hem is.
• Probeer de hond af te leiden door te spelen of met een heerlijke kluif of iets dergelijks. Kong-vulspeelgoed is daar uitermate geschikt voor.
• Reageer zelf niet op vuurwerk. Blijf rustig en praat kalm.

Houd de hond tijdens wandelingen altijd aangelijnd, ga het liefst bij daglicht wandelen. Ga op plaatsen wandelen waar niet veel vuurwerk wordt afgestoken, bijvoorbeeld in het bos. Uiteraard gaat u niet wandelen rond middernacht.

Tekst: Martin Reuvekamp