Als hondeneigenaar wil je het beste voor jouw hond. Je geeft de hond te eten en drinken, je speelt met hem en je laat hem uit. Misschien ga je naar de hondenschool en/of beoefen je een hondensport met je hond. In het artikel Welke activiteit past bij jouw hond? hebben we je kennis laten maken met het beroep activiteitencoach voor honden. In de komende artikelen gaan we in op de onderwerpen waar de activiteitencoach naar kijkt en die je terug vindt in de activiteitenbalans voor jouw hond.

Over- en onderstimulatie

Stimulatie komt uit de omgeving van de hond; prikkels beïnvloeden de hond. Afhankelijk van de motivatie van de hond en de voorkeursreactie (copingstijl/persoonlijkheid) van de hond, reageert de hond door gedrag te laten zien. Dat kan (over)actief zijn maar ook heel passief. Dit heeft te maken met onder- en overstimulatie van de hond.

• Bij onderstimulatie is er sprake van (te) weinig stimulerende prikkels in de omgeving om tot actie over te gaan en zie je vaker een passieve hond.
• Bij overstimulatie zijn er juist (te) veel prikkels (of (te) weinig kans om tot rust en dus in balans te komen) voor de hond en gaat er iets mis in de prikkelverwerking. Hierdoor kan de hond overactief (druk) zijn. In dit artikel gaan we dieper in op onderstimulatie ofwel verveling.

Passieve hond of een ‘losgeslagen dolleman’?

Bij onderstimulatie of verveling zie je niet altijd en alleen maar een passieve(re) hond, dat is mede afhankelijk van de voorkeursreactie van de hond. We hebben het eerder al kort gehad over de verschillende copingstijlen van honden; er zijn er twee (actieve en reactieve copingstijl). Honden met een actieve copingstijl, zullen eerder geneigd zijn zelf naar stimulerende prikkels op zoek te gaan wanneer zij te maken hebben met onderstimulatie. Heeft een hond een reactieve copingstijl, dan zal deze eerder geneigd zijn zich bij de situatie neer te leggen.

Actieve copingstijl

Wanneer een hond zelf opzoek gaat naar stimulerende prikkels, kan dit zorgen voor ongewenste situaties (bijvoorbeeld de planten uit de huiskamer uit hun potten of gescheurde bekleding van de meubels) en ongewenst gedrag (op de vensterbank staan en alles wat langskomt ‘wegblaffen’ bijvoorbeeld). Niet alleen in huis, ook buiten kan dit leiden tot ongewenste situaties en vervelend gedrag. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je geen contact kan krijgen met je hond tijdens het wandelen en dat hij hierdoor alleen maar trekt aan de lijn of uitvalt naar mensen/honden/auto’s/fietsers. Of  je hond rent als een dolle op elke andere hond af (als hij losloopt). In hondentaal is dit erg asociaal gedrag wat kan resulteren in een nare ontmoeting tussen honden. 

Heeft jouw hond een reactieve voorkeursstijl (‘eerst denken dan doen’, flexibeler in situaties e.d.) dan zal hij zich eerder dan een ‘actieve coper’ neerleggen bij de situatie. Gedrag wat we dan waarnemen is dan ook van een ander kaliber. Deze ‘passieve copers’ zijn eerder geneigd passief in gedrag te worden. Er komt gewoon niet zoveel meer uit. In huis ligt de hond op de mand of ergens anders, loopt misschien alleen een stukje om een nieuw ligplekje te vinden of om even een slok water te nemen maar doet verder niet zoveel.

Ander gedrag wat kan worden waargenomen bij een verveelde hond kan zijn: (overdreven) veel likken aan eigen lichaam of mand/kussen, zelfbeschadigend gedrag (bijten/knagen op eigen poten of staart) of, wat veel mensen erg grappig vinden, ander stereotype gedrag zoals staartjagen.

Boven beschreven gedrag is natuurlijk een indicatie en bestaat uit voorbeelden. Al het beschreven gedrag is onwenselijk; voor zowel jou als eigenaar, je hond en andere honden en eigenaren buiten. Het kan betekenen dat je hond last heeft van verveling. Dit kan komen doordat er niet of nauwelijks aan de lichamelijke en geestelijke behoeften van de hond wordt voldaan. Het is onvoldoende om drie keer per dag een rondje in de buurt te lopen met je hond om aan die lichamelijke en geestelijke behoefte te voldoen. Een hond heeft meer nodig. Lees in dit artikel over het belang van beweging bij de hond.

Stimulerende prikkels

Een rondje in de buurt drie keer per dag zorgt voor onvoldoende stimulatie van je hond, hierdoor ontstaat verveling. Het wordt nog heftiger als de hond de rest van de dag alleen is of dat er niets met de hond wordt gedaan de rest van de dag. De hond raakt ondergestimuleerd en verveeld. Dit is nog wel om te buigen! Een activiteitencoach voor honden kan een op maat gemaakt plan opstellen voor jou en je hond maar we willen in dit artikel alvast wat mogelijkheden geven.

Buiten tijdens de wandeling

Het rondje in de buurt is te vervangen door een paar keer per week eens op een andere locatie te wandelen met je hond. Geef hem dan voldoende tijd en ruimte om te snuffelen! Op deze manier komt de hond meer informatie te weten over de nieuwe omgeving. Als dat betekent dat je veel langer onderweg bent over een zelfde afstand, weet je dat je het goed hebt gedaan.

Is het, om wat voor reden dan ook, onmogelijk om regelmatig in een nieuwe omgeving te wandelen, dan moet het rondje in de buurt leuker en interessanter worden gemaakt voor je hond. Dit kun je doen door eens wat brokjes te verstoppen (in het gras, de groenstrook of in de bosjes) en je hond er zelfstandig naar te laten zoeken. Is je hond niet voergevoelig, dan kun je dit doen met een balletje of een ander speeltje (let op: niet het balletje weg gooien om achteraan te rennen, dit is om meerdere redenen geen goede activiteit om elke dag te doen met je hond) maar het balletje ergens neerleggen waar je hond hem kan gaan vinden). Geef je hond voor deze activiteiten de tijd en ruimte om zelfstandig de brokjes of het speeltje te vinden. Zelf het rondje in de buurt in de andere richting lopen dan normaal is al een vorm van afwisseling.

Los van de zoekspelletjes tijdens de wandeling, kun je ook gehoorzaamheidsoefeningen doen. Dat hoeft niet veel te zijn, maar je hond af en toe bij je roepen en een oefening doen die hij goed kent (bijvoorbeeld de ‘zit’ of de ‘af’), zorgt ook voor extra stimulatie.

Binnenshuis

Binnenshuis zijn er tal van mogelijkheden om het leven van je hond te verrijken. Het speeltje (of brokjes) verstoppen wat hierboven staat, kan natuurlijk ook in huis of in de tuin.

Daarnaast zijn er tal van manieren om aan ‘voerverrijking’ te doen. Dat wil zeggen dat je het eten van je hond op een andere manier aanbiedt dan in de standaard etensbak. Als de hond brokken eet, kun je zijn voer eens in een platte kartonnen doos aanbieden of in de tuin strooien (let op: dit is af te raden bij meerdere honden tegelijk voeren, dit kan leiden tot bezits- of voeragressie). Er zijn nog veel meer voorbeelden te bedenken.

Natuurlijk zijn er ook tal van hondenspellen en –puzzels te koop. Belangrijk bij het ‘spelen’ van deze spellen of puzzels is de opbouw. Begin makkelijk, maak het je hond niet moeilijk. Er mag geen frustratie ontstaan bij de hond, want dan is het niet meer leuk. Ook doe je de puzzels samen met je hond, je laat je hond nooit alleen hiermee.

Voldoende stimulerende prikkels, afwisseling en uitdaging in het leven van de hond kan bijdragen aan het voorkomen van probleemgedrag bij honden.

Denk jij dat je hond zich verveelt?

Wanneer je merkt dat je hond ongewenst gedrag vertoont omdat hij zich verveelt en je niet goed weet hoe je dat moet oplossen, overweeg dan om een coach in de arm te nemen en te ontdekken wat voor jouw hond een goede oplossing is. Op de website van Tinley Academie staat een overzicht van afgestudeerde Activiteitencoaches voor honden. Deze coaches kijken naar het individu, de rasgebonden eigenschappen (talenten) en naar de (on)mogelijkheden van de eigenaar om zo tot een oplossing te komen.