Nieuws

Redenen waarom een hond kan bijten

Een hond die bijt, een schrik voor iedere hondeneigenaar. Maar hoe is het eigenlijk voor onze honden?

Bijten is voor een hond een communicatiemiddel en bijvoorbeeld een manier om te zorgen voor de eigen veiligheid. Ook kan het een manier zijn om een prooi te vangen of te doden. Van oorsprong is bijten dus noodzakelijk voor de overleving van een hond. Feit is dat, hoezeer bijten ook ongewenst gedrag is voor ons als mensen, het voor jouw hond natuurlijk gedrag is.

De ene hond zal eerder overgaan tot bijten dan de andere hond. Dit heeft onder andere te maken met het karakter en de genen van de hond. Een labrador bijvoorbeeld, is oorspronkelijk gefokt om een prooi te ‘retrieven’ (de prooi terugbrengen naar de jager). De bedoeling hierbij is dat de labrador de prooi intact laat, en er dus niet te hard in bijt. Een hond die oorspronkelijk gefokt is om een prooi te doden, zal misschien wat eerder geneigd zijn tot bijten. Uiteraard is dit per individu verschillend en ook afhankelijk van de omstandigheden waarin de hond zich bevindt en opgroeit.

Naast genen en karakter, heeft ook de situatie invloed of een hond wel of niet zal overgaan tot bijten. Elke hond kan bijten, en elke hond zal dit ook doen, mits hij/zij zich dusdanig bedreigd voelt en denkt niet meer anders te kunnen. Ook hiervoor geldt: de ene hond voelt zich sneller bedreigd dan de andere. De ene hond gaat eerder over tot de vluchtmodus bij dreiging, terwijl de andere hond eerder overgaat tot de aanvalsmodus.

Verschillende functies van bijten

Bijten kan voor een hond verschillende functies hebben en er kunnen verschillende redenen zijn voor een hond om te bijten. De reden is afhankelijk van de situatie waarin jouw hond zich op dat moment bevindt en hoe jouw hond deze situatie ervaart.

Je hond kan bijten:

  • Als pup, bij het wisselen van de tanden. Je pup bijt om verlichting te vinden voor het vervelende gevoel in zijn/haar mond.
  • Als pup, om de wereld te ontdekken en te leren wat je bijvoorbeeld met bepaalde voorwerpen kunt.
  • Vanuit spel. Heb je weleens goed opgelet als honden met elkaar spelen? Vaak spelen zij met hun monden open en met lichte bijtjes. Veel pups, die pas het nest verlaten hebben, weten nog niet beter en proberen op deze manier ook met hun nieuwe eigenaren te spelen (dit tot grote ergernis van veel nieuwe puppyeigenaren).
  • Liefdesbeetjes’. Ken je dat, van die kleine zachte knabbeltjes in je arm, die soms toch venijnig aan kunnen voelen? Honden doen dit vaak als ze dicht bij je zijn als teken van verbondenheid.
  • Vanuit vreugde. Soms kunnen honden kunnen zo blij zijn dat ze met hun emoties bijna geen weg meer kunnen. Dit kan zich uiten in licht bijtgedrag. De ene hond kan in zo’n situatie gaan blaffen, de andere rent heen en weer, en de volgende vertoont licht bijtgedrag (bijvoorbeeld om iemand te begroeten die ze al lange tijd niet meer hebben gezien).
  • Vanuit angst. Hierboven schreef ik het al, als je hond zich in het nauw gedreven voelt, kan hij proberen te zorgen voor zijn eigen veiligheid, door zijn aanvaller/belager te bedreigen of aan te vallen. Vaak geven honden eerst waarschuwingssignalen. Deze zijn bedoeld om de aanvaller af te schrikken of op afstand te houden. Wordt er niet naar deze waarschuwingssignalen geluisterd en blijft de dreiging bestaan, of komt deze zelfs nog dichterbij, dan kan jouw hond op een gegeven moment (in zijn/haar ogen) niets anders meer doen dan bijten.
  • Vanuit boosheid of frustratie.
  • Om een prooi te doden.

Hoe herken je nu welke van bovenstaande redenen op jouw hond van toepassing zijn?

Als eerste is het belangrijk altijd te kijken naar de context waarin dit gedrag zich voordoet. Als voorbeeld: bijt jouw hond zachtjes in de arm van bekend bezoek, of gromt en bijt jouw hond naar een onbekende indringer in jouw huis.

Ten tweede is het belangrijk te kijken naar de lichaamshouding en lichaamskenmerken van jouw hond. Hoe is de staartdracht van jouw hond, wat is de stand van de oren? Is er sprake van stresssignalen (zoals bijvoorbeeld: je hond likt met zijn tong zijn bovenlip af, of laat oogwit zien). Zijn de haren op de rug van jouw hond overeind?

Honden hebben net zoals wij emoties. Deze emoties zetten je hond aan tot acties (of juist niet). Om te weten wat voor emoties bij jouw hond een rol spelen, is het heel raadzaam je te verdiepen in hondenlichaamstaal.

Door te kijken naar de lichaamstaal van je hond en door alert te zijn op vroege tekenen van ongerustheid/angst/geïrriteerdheid/frustratie en dergelijke bij je hond, kun je escalaties vaker voorkomen. Bovendien weet je dan beter hoe jouw hond bepaalde situaties ervaart en bij welke prikkels jouw hond begeleiding /oefening of veiligheidsmaatregelen nodig heeft.

Hoe zie je het verschil tussen spelen en agressie bij honden onderling?

Wanneer honden samen spelen kan dit er voor eigenaren soms uit zien als agressie. Andersom kan het ook, eigenaren denken dat hun honden leuk samen spelen, maar voor een (of meerdere) honden is de situatie niet prettig.

Hoe herken je het verschil tussen vechten en stoeien? Ook hiervoor geldt, let op de lichaamshouding en context. Zijn de honden bekenden van elkaar, zie je spanningssignalen of tekenen van stress? Spelen de honden vooral met hun mond open, zonder echt te happen naar elkaar, of pakken ze elkaar stevig vast? Bijt de ene hond steeds in de andere, of gaat het om en om? Hoe reageert de hond die gebeten wordt? Probeert deze weg te komen of zoekt hij/zij de andere hond zelf op?

Ook de mate van spanning in het lichaam van je hond is veelzeggend. Beweegt het lichaam van jouw hond losjes, of is het strak gespannen. Is er sprake van een verstarde houding, met ogen die zich strak op de andere hond focussen? Of is er misschien juist sprake van een brede kwispel waarbij het hele lichaam van je hond meebeweegt? Ogen die staren of ogen met een ‘zachte blik’? Kijkt je hond recht naar ‘de tegenstander’, of juist niet?

Wat er voor ons als eigenaren heftig uit ziet, hoeft voor jouw hond niet zo te zijn. Wanneer wij open monden en tanden zien, kan dit erg angstaanjagend lijken. Maar voor jouw hond kan dit hele normale hondse communicatie zijn.

Om te weten of er sprake is van spel tussen honden onderling kun je ook letten op kenmerken die bij goed hondenspel horen:

  • Maken de honden uitnodigingen tot spel naar elkaar (bijvoorbeeld de spelboog, waarbij je hond door de voorpoten zakt, maar de achterkant omhoog blijft).
  • Is er sprake van verschillende vormen van spel? Wordt stoeien afgewisseld met rennen bijvoorbeeld.
  • Is er sprake van rolwisselingen tussen de honden? Rennen de honden om en om achter elkaar en wordt niet de ene hond alleen maar achternagezeten door de andere? Ligt de ene hond niet alleen maar onder de andere, zonder er onderuit te kunnen?
  • Wanneer er sprake is van fysieke ongelijkheid tussen de honden: past de grotere/zwaardere hond zich aan, om een gelijkwaardige spelpartner voor de kleinere hond te zijn (bijvoorbeeld door op de grond te liggen, terwijl de kleine hond staat)?

Mocht je twijfelen of er wel sprake is van spel dan kun je dit spel het beste even onderbreken en kijken of beide honden naar elkaar terug willen, of dat juist een van de honden (of beiden) liever de andere kant opgaan.

Schade door bijten

Een hond die agressief bijt kan ernstige schade aanrichten. Honden hebben flinke tanden en de verwondingen die ze kunnen aanbrengen kunnen erg heftig zijn. Wanneer je een hond hebt die bijt is het verstandig deskundige hulp in te schakelen en niet zomaar zelf aan te blijven modderen.

Wat kun je wel zelf doen wanneer je een hond hebt die bijt?

Als eerste dien je na te gaan hoe je de situatie veilig kunt houden. Veilig voor degene die mogelijk gebeten worden, maar ook veilig voor jouw hond. Zorg dat jouw hond niet in situaties terecht komt die te spannend of bedreigend voor hem/haar zijn.

Wat je zeker niet moet doen is je hond straffen. Bijt jouw hond bijvoorbeeld omdat hij/zij zich bedreigd voelt, dan zal jouw hond zich niet beter gaan voelen als jij boos op hem wordt. Sterker nog, je verergert misschien zelfs het gedrag. Wat jouw hond nodig heeft is veiligheid. De dreiging moet weggehaald worden bij jouw hond en jouw hond heeft hulp nodig om zich minder bedreigd te voelen. Zodat dit soort situaties in de toekomst voorkomen kunnen worden.

Bijt jouw hond vanuit boosheid of frustratie, ook dan is boos worden of straffen geen goed idee. Boosheid met boosheid bestrijden levert nooit een positieve uitkomst op. Jouw hond heeft goede begeleiding nodig om anders met deze situatie om te leren gaan of jouw hond heeft het nodig om niet in deze situatie terecht te hoeven komen.

Maar ook als je hond bijt vanuit spel of sociaal contact, is straffen een slecht idee. Je hond wil met je spelen (hij/zij weet alleen nog niet goed hoe). Je hond wil bij je zijn. Om daarvoor bestraft te worden is erg onlogisch en kan de band tussen jou en jouw hond beschadigen. Bovendien kan dit het vertrouwen, wat jouw hond in jou heeft, ernstig verminderen. Een hond die bijt vanuit spel moet geleerd worden dat spelen met mensen bijvoorbeeld alleen met speeltjes gebeurt. Of je hond moet bijvoorbeeld begeleid worden bij het rustig begroeten van bezoek.

Bestraffen is dus geen goed idee, aan de slag met de oorzaak van het gedrag wel (bijvoorbeeld werken aan de angst die deze agressie veroorzaakt). Aanleren van ander gedrag, wat wel passend is in onze mensenmaatschappij en waar jouw hond zich ook goed bij voelt. En te zorgen voor een veilige omgeving voor jouw hond, waarin heftige emoties zoals hevige angst, frustratie of boosheid, niet voor hoeven te komen.

Credits

Dit artikel is geschreven door Sylvia Aerts, gediplomeerd gedragsdeskundige.

Aanmelden voor de nieuwsbrief

Aanmelden voor de nieuwsbrief